Alerjik rinit toplumda sık yaşanan nezle ile oldukça benzer belirtilere sahiptir. Halk arasında “saman nezlesi” olarak da bilinir ve bazı kişilerde semptomlar çok daha yoğun gözlemlenir. Polenlerden tüylere, akarlardan daha farklı alerjenlere kadar pek çok materyal bu nezleye sebebiyet verebiliyor. Yaşanan belirtiler ise aslında bu materyallere yani alerjenlere karşı vücudun bağışıklık sisteminin tepki göstermesinden kaynaklanır.

Saman nezlesinin tipik bir tedavisi yoktur ve sadece hastaların yaşadıkları şikayetleri ortadan kaldırmaya yönelik olarak bazı tedaviler uygulanabilir. Yapılan bazı araştırmalara göre astım hastalarında ve tütün ürünleri kullanan kişilerde saman nezlesi daha yoğun biçimde görünüyor. Evden çok sık çıkmayan kişilerde de bu sorun görülebilir çünkü dışarıdan gelen ve havaya karışan alerjenler kişiyi etkisi altına alabilir.

Alerjik rinitin genellikle mevsimsel alerji olarak da bilindiğini söyleyebiliriz. Özellikle sonbahar ve ilkbahar aylarında daha sık yaşanır çünkü bu mevsimlerde polenler ağaç ve çiçeklerden havaya karışır. Gözle görünmüyor olsa da bu iki mevsimde havada yoğun şekilde polen bulunur. Dolayısıyla polenden kaynaklı olarak saman nezlesinin bu mevsimlerde daha yoğun yaşandığı söylenebilir.

Burun akıntısından gözlerde yaşarmaya kadar pek çok semptom gösteren alerjik nezle hakkında merak edilen tüm soruları yanıtlayacağız. Hastaları rahatlatan faktörler, alınabilecek tedbirler ve risk faktörleri hakkında da detaylı bilgi vereceğiz. Ancak öncesinde belirtilerin neler olduğunu gözden geçirmek gerekir.

Alerjik Rinit Belirtileri Nelerdir?

Hastaların alerjik rinit yaşaması durumunda ortaya çıkan belirtiler, soğuk algınlığı yaşandığında gözlemlenen şikayetlerle oldukça benzerdir. Ancak bu iki rahatsızlık arasında önemli bir fark olduğunu da eklemeliyiz. Bu fark, saman nezlesine neden olan unsurun virüs olmamasıdır. Bazı maddeler, vücut tarafından alerjen olarak tanımlanır ve bu nedenle vücut alerjik reaksiyon gösterir. Belirtiler de bu reaksiyonun göstergeleridir. Saman nezlesi belirtileri arasında en yaygın yaşananlar şöyledir:

  • Burunda akıntı olması
  • Burun tıkanıklığı
  • Gözlerde kaşıntı ve sulanma olması
  • Gözlerde kızarıklık meydana gelmesi
  • Gözaltında şişlik ve morarma olması
  • Öksürük
  • Hapşırma
  • Sinüslerde hafif ya da orta şiddette ağrı olması
  • Burunda, boğazda ve damakta kaşıntı olması
  • Halsiz ve yorgun hissetme
  • Astım atakları geçirme
  • Sinüzit
  • Orta kulak enfeksiyonunun olması

Bu belirtiler bazı hastalarda günlük hayatı olumsuz etkileyecek kadar şiddetli olabiliyor. Bazı hastalarda ise daha hafif düzeyde görülüyor. Aynı zamanda belirtilerin tamamının her hastada ortaya çıkmadığını da eklemek gerekir. Çoğunlukla hapşırma, burun akıntısı ve gözlerde yaşarma belirtileri çok daha sık yaşanan şikayetler oluyor.

Saman Nezlesi Nedenleri Nelerdir?

Genel olarak bakıldığında alerjik rinit çok ciddi bir rahatsızlık değildir ancak bu sorunu yaşayan kişilerin günlük yaşam kalitesi önemli oranda bozulabilir. Hatta semptomlar geceleri de yaşandığından uyku kalitesinin bozulması ve buna bağlı sıkıntılar da ortaya çıkabiliyor. Bazı kişilerde semptomlar tüm yıl boyunca devam ediyor ve özellikle toza karşı hassasiyeti olan kişileri buna örnek gösterebiliriz. Dolayısıyla sürekli olarak hapşırmak ya da göz sulanması yaşamak gibi problemler de günlük yaşamı olumsuz etkiliyor. Maalesef bu kişilerin iş hayatında da çeşitli sıkıntılar yaşadıklarını söyleyebiliriz.

İşte bu nedenle saman nezlesine neden olan faktörleri ortadan kaldırmak, en doğru tercih olacaktır. Bu probleme neden olabilen unsurlara bazı örnekler verebiliriz.

  • Bazı mevsimlerde artış gösteren ağaç ve çiçek polenleri
  • Ev ortamında bulunan toz akarları
  • Böcek pislikleri
  • Mantarlar
  • Küfler
  • Bazı kimyasal maddeler
  • Ortamdaki nem
  • Rüzgar
  • Hayvan tüyleri
  • Duman
  • İs
  • Bazı kozmetik ürünler
  • Bazı çiçekler

Elbette yukarıda sıraladığımız materyaller dışında daha farklı maddelere bağlı olarak da kişilerde saman nezlesi olabilir. Bu problemi yaşayanların neye karşı alerjisinin olduğunu tespit etmesi ve bu maddeden uzak kalması önerilir. Böylelikle yaşanan semptomların azalması ya da tamamen ortadan kalkması da mümkün olacaktır.

Alerjik Rinit Tipleri Nelerdir?

Oluşum nedenlerine göre alerjik rinit bazı kategorilere ayrılıyor. Bu kategorileri ise 3 başlık altında toplamak mümkündür.

Mevsimsel Alerjik Nezle

Toplumda en sık yaşanan mevsimsel alerjik rinittir. Ağaçlardan ve çiçeklerden havaya karışan polenler ise mevsimsel olan saman nezlesinin tipik nedenidir. Bu sorun çoğunlukla ilkbahar ve sonbahar mevsiminde yaşanır.

Yıl Boyu Devam Eden Alerjik Nezle

Yıl boyunca devam eden alerjik nezle genellikle böcek pisliklerinden, evdeki toz akarlarından ve benzeri unsurlardan kaynaklanır.

Mesleki Alerjik Nezle

Sadece kişinin iş ortamında bulunan ve tahriş edici özellikte olan maddelerden kaynaklanır. Kişi, bu ortama girdiğinde şikayetleri artar.

Saman Nezlesi Risk Faktörleri Nelerdir?

Saman nezlesinde de bazı risk faktörlerinden söz etmek mümkündür. Bu risk faktörlerine sahip olan kişilerin alerjik rinit yaşama olasılığı da daha yüksek oluyor. Dolayısıyla risk altındaki kişilerin bu konuda daha dikkatli olması ve alerjenlerden uzak kalmaya özen göstermesi önemlidir. Risk faktörlerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Astımı olanlar
  • Akciğer hastalığı olanlar
  • Aile öyküsünde saman nezlesi olanlar
  • Tütün ürünleri kullananlar
  • Tütün ürünlerinin kullanıldığı ortamlarda bulunanlar

Kimlerde alerjik rinitin daha fazla görüldüğü de merak ediliyor. Yapılan araştırmalarda bu sorunun en sık 18 – 25 yaş aralığında görüldüğü ortaya çıkıyor. Yenidoğan bebeklerde de görülmesinin mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Tüm toplumda görülme oranı % 20 dolaylarındadır.

Saman Nezlesi Bulaşıcı Mıdır?

Halk arasında alerjik rinit ile soğuk algınlığı sıklıkla birbirine karıştırılır. Belirtilerin çok benzer olması da bunda büyük bir rol oynar. Bu nedenle saman nezlesinin bulaşıcı olduğu düşünülse de bu bilgi doğru değildir. Saman nezlesi olan kişinin bir başkasına bunu bulaştırması mümkün olmaz çünkü bu sorunun nedeni kişinin bünyesinin bazı maddelere karşı hassas olmasıdır. Dolayısıyla saman nezlesi yaşayan kişilerden uzak kalınması da gerekmez. Bu konuda merak edilen unsurlardan biri de genetik aktarımdır. Saman nezlesi genetik olarak çocuğa geçmez. Sadece aile öyküsünde olan kişilerden daha sık görülür.

Alerjik Rinit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bu rahatsızlığın tedavisinde temel amaç, hastaların alerjik rinit kaynaklı şikayetlerini ortadan kaldırmaktır. Bu rahatsızlık için öncelikle kulak burun boğaz hekimine başvurmak gerekiyor. Bu sayede kişinin durumuna en uygun tedavi prosedürü belirlenir ve uygulanır. Genel olarak alerjik rinit tedavisinde uygulanan yöntemler şu şekildedir:

  • Doktor tarafından bazı ilaçlar reçete edilebilir.
  • Alerjen maddelerden uzak kalınması da bir yöntemdir çünkü bu durumda şikayetler kendiliğinden geçebilir.
  • Bağışıklık sisteminin güçlenmesine yönelik tedavi seçenekleri tercih edilebilir.
  • Burun içine tuzlu su uygulaması yapılabilir.

Bu sorunu yaşayanların nelere dikkat etmesi gerektiği konusunda bazı önerilerde bulunabiliriz.

  • Bahar aylarında olabildiğince pencerelerin kapalı kalması sağlanmalıdır.
  • Şikayetleri yoğun şekilde yaşayanlar bu mevsimlerde dışarıya çıkarken maske kullanabilir.
  • Çamaşırların dışarıda değil ev ortamında kurutulması sağlanmalıdır.
  • Sabah saatlerinde açık hava aktiviteleri yapılmamalıdır.
  • Ortamdaki nem dengesi iyi sağlanmalı, aşırı nemden uzak kalınmalıdır.
  • Yüksek filtreli elektrik süpürgeleri kullanılmalıdır.
  • Evde ve araç içerisinde ortam havasını temizleyen klimalar kullanılmalıdır.
  • Yatak odasında halı bulundurulmamalıdır.
  • Böcekleri evden uzak tutmak için çeşitli tedbirler uygulanmalıdır.
  • Yastık kılıfları ve nevresimler sıklıkla yıkanmalıdır.

Saman Nezlesi İle Soğuk Algınlığı Birbirinden Farklı Mıdır?

Elbette alerjik rinit ile soğuk algınlığı birbirinden farklı rahatsızlıklardır ve soğuk algınlığı hastalığının virüsten kaynaklandığı unutulmamalıdır. Soğuk algınlığında sarı renkte burun akıntısı ve yüksek vücut ateşi görülür. İyileşme ise yaklaşık bir hafta içerisinde tamamlanır. Ancak saman nezlesi rahatsızlığında yüksek ateş olmaz. Alerjenlere kişinin maruz kaldığı süre boyunca şikayetler devam eder. Bu nedenle net bir iyileşme zamanından da söz edilemez.

Alerjik Nezle Ne Kadar Sürer?

alerjik nezle ne kadar sürer

Her bireyde alerjik rinit süresinin aynı olmadığını belirtmemiz gerekiyor. Kişinin bu sorunu yaşamasına neden olan alerjen maddelere maruz kaldığı süre boyunca saman nezlesi problemi de yaşanmaya devam eder. Yıl boyunca bu sorunu sürekli olarak yaşamaya devam eden kişilerin de olduğunu unutmamak gerekir.  Dolayısıyla bir iyileşme süresinden ya da bir zaman aralığından söz edemiyoruz.

Alerjik Rinit Tanısı Nasıl Konulur?

Daha önce de bahsettiğimiz gibi alerjik rinit soğuk algınlığı gibi bazı rahatsızlıklar ile benzer semptomlar gösteriyor. Ancak çeşitli ayırt edici farkların da olduğunu eklemeliyiz. Doktorunuz sizden bazı testler yaptırmanızı isteyebilir. Kan tahlili bu testlerin başında gelir. Çünkü kan tahlili ile kan hücrelerinde bulunan bazı antikorların tespit edilmesi mümkün olur. Antikor miktarı da tanı konmasında yardımcı olan bir veridir.

Bununla birlikte doktorunuz deri prick testi de yaptırmanızı isteyebilir. Böylelikle hangi maddelere karı vücudunuzun alerjisinin olduğu tespit edilebilir. Bu arada bazı kişilerde saman nezlesi ile birlikte daha farklı rahatsızlıklar da görülebiliyor. Bu hastalıklara şu örnekleri verebiliriz:

  • Astım
  • Sinüzit
  • Burun tıkanıklığı nedeniyle çocuklarda ağız ve diş yapısıyla ilgili sorunlar
  • Bazı gıdalara karşı alerji
  • Konjonktivit
  • Orta kulak hastalıkları

Alerjiden Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Eğer siz de sıklıkla alerjik rinit problemi yaşıyorsanız sizde rahatsızlık uyandıran alerjen maddelerden olabildiğince uzak kalmanız gerekir. Alerjen maddelere maruz kaldığınız sürede yaşadığınız şikayetler de devam eder. Bununla birlikte uzun süreli olarak şikayetlerin devam etmesinden kaynaklı olarak yaşam kalitenizde de bozulmalar meydana gelebilir.

Alerjen maddeler çoğu zaman havaya karıştığı için ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde kapı ile pencereleri kapalı tutmanız, dışarıya çıkarken maske kullanmanız önemlidir. Evin toz akarlarından arındırılması için sık sık temizlik yapılması gerekir. İklimlendirme aygıtı seçiminizi ise olabildiğince havayı temizleyen cihaz modelleri arasından yapmalısınız.

Başta yastık kılıfı olmak üzere yatakta kullandığınız tüm malzemeleri sık sık değiştirmeniz de önemlidir. Halılar çok fazla toz topladığından yatak odanızda ve oturma odanızda halı bulundurmamaya da özen göstermelisiniz. Kullandığınız klimaların filtresini sık sık temizlemeli ya da değiştirmelisiniz. Aynı zamanda tütün ürünlerinin kullanıldığı ve dumanlı olan tüm ortamlardan da uzak kalmanız gerekiyor.

Tüm bu önlemler alerjik rinitten kaynaklı olan sorunların yani şikayetlerinizin hafiflemesini sağlayabilir. Ancak bu sorundan tamamen kurtulmak maalesef mümkün olmuyor. Şikayetlere neden olan alerjenlere maruz kaldığınız zamanlarda burun akıntısı, gözlerde yaşarma gibi çeşitli belirtiler yeniden ortaya çıkabilir. İşte bu nedenle alerjenlerden uzak kalmayı öğrenmek ve bunu bir yaşam şekline dönüştürmek gereklidir.

Günlük hayatta alınabilecek basit önlemler ile bu şikayetleri hiç başlamadan önlemek mümkün olabilir. Bu önlemler arasında maske kullanımı son derece önemlidir. Polenlere karşı vücudun hassasiyet göstermesi ve alerjik reaksiyona geçmesi nedeniyle evde canlı bitkiler bulundurmamalısınız. Kuş tüyü, kaz tüyü yorganlar ya da kıyafetler kullanmamalısınız.

Alerjenlerden korunma yöntemlerinden biri de çimlerin kesilmesi ya da ağaçların budanması gibi zamanlarda maske kullanmaktır. Ancak seçtiğiniz maskenin polen maskesi olmasına da dikkat etmelisiniz. Hem ısıtma hem de havalandırma sistemlerinde kullanılan filtreler polenlerin yakalanmasında etkilidir. Ancak bu filtrelerin düzenli temizlenmesi ya da temizliği mümkün olmayan filtrelerin düzenli olarak değiştirilmesi de dikkat edilmesi gereken unsurlar arasında yer alıyor.

Hastalarda çeşitli şikayetlere neden olan sadece polenler değildir. Küf de oldukça etkili bir alerjen olabiliyor. “Mold” adı verilen küfler toprakta ve ev bitkilerinde yaşıyor ve havaya karışma özellikleri de bulunuyor. Dolayısıyla tüm tedbirlere karşın hastaların şikayetleri azalmıyorsa mold adlı küfler bu soruna neden olabilir. Evde bitki bulundurmamak saman nezlesi yaşayanlar için en doğru tercih olacaktır.

Havanın çok kuru olması ve çok nemli olması, yaşadığınız şikayetlerin artmasına neden olabilir. Bu nedenle havanın ideal nem seviyesinde olmasını sağlamalısınız. Bunun için havayı nemlendiren cihazları kullanabilirsiniz. Eğer şikayetleriniz artarsa mutlaka doktora başvurmalısınız. Doktor kontrolünde olmak kaydıyla ilaç kullanabilirsiniz.

Merak edenler için –> Alerji testi

Hangi Alerjenler Rinit Yapar?

Çok sayıda materyalin alerjik rinit problemine sebebiyet verebildiği biliniyor. En yaygın olanları şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Havadaki polenler
  • Hayvan tüyleri
  • Ev tozları
  • Bazı gıdalar
  • Küf mantarları
  • Bazı ilaçlar

Alerjik Rinite Ne Sebep Olur?

Havada kalacak kadar küçük ve hafif olan materyaller burun, ağız ve göz üzerinde birikim yapabiliyor. Bu materyaller bitki ve hayvan proteinleridir ve en temel alerjik rinit nedenleri olduğunu da söyleyebiliriz. Hayvan tüyleri, mantar sporları, ev tozu akarları gibi materyaller biz farkında olmadan vücudumuz ile sürekli olarak temas halindedir. Özellikle ilkbahar ve sonbahar mevsiminde bu materyallerin havada daha yoğun olduğu söylenebilir. Zira bu iki mevsimde saman nezlesi yaşanma yoğunluğunun artması da polenlerin artış gösteriyor olmasıdır.

Mantarlar da saman nezlesine neden olabilir. Meyvelerin bozulmasına ve ekmek gibi çeşitli gıdaların küflenmesine neden olan da mantarlardır. Bu mikroorganizmalar insan vücudunda birikebilir ve saman nezlesi şikayetlerine yol açabilir. Mantar, toprakta da olabildiği için ev içerisinde yetiştirilen bitkilerin topraklarından da havaya karışmaları mümkün olabiliyor.

Mantar kaynaklı olan alerjik nezle sorunu yaşayanların şikayetlerinin daha uzun sürdüğünü söyleyebiliriz. Bunun nedeni ise mantarların soğuğa karşı dayanıklı olmalarıdır. Bu nedenle mevsim geçişleri sona erdiğinde dahi hastaların burun akıntısı, göz yaşarması gibi problemleri devam eder. Mantarlar ev içerisinde de olabiliyor. Aynı zamanda çamaşır kurutulan odalarda ve evlerin bodrum katlarında nem daha fazla olduğundan banyo gibi alanlar da dahil olmak üzere bu bölgelerde daha sık bulunurlar. Özellikle rutubetli evlerde yaşayan hastalarda alerjik rinitin tüm yıl boyunca devam etmesinin nedeni budur.

İlginizi çekebilir –> Burun estetiği

Alerjik Rinit Testi Nasıl Yapılır?

Öncelikle alerjik rinit testinin hem yetişkinlere hem de çocuklara yapılabildiğini belirtmeliyiz. Çocuklar 2 ya da 3 yaşına geldikten sonra bu test uygulanabilir. Kan yolu ile ya da deri üzerinden testin yapılması mümkündür. Yetişkin olanlarda deri prick testi cilde uygulanır. Deri üzerinden gerçekleştirilen test de gayet güvenilirdir.

Alerjik Rinit Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Daha önce de değindiğimiz gibi alerjik rinit tedavisi olan bir rahatsızlık değildir. Uygulanan tedavi sadece semptomları azaltmaya yöneliktir. Eğer şikayetleri gidermeye yönelik tedavi uygulanmazsa üst solunum yollarında olan sıkıntıların zaman içerisinde alt solunum yollarına da ulaşması söz konusu olabilir. Bu nedenle hastaların bir sağlık kuruluşuna başvurması ve gerekli tedavinin yapılmasını sağlamasında fayda olacaktır.

Şayet bu rahatsızlığın semptomlarına yönelik bir tedavi uygulanmazsa aşağıdaki problemler yaşanabilir:

  • Burun tıkanıklığına bağlı horlama
  • Uyku kalitesinde düşme
  • Çocuklarda odaklanma sorunları ve dikkat eksikliği
  • Depresyon
  • Anksiyete
  • Solunum sorunları nedeniyle baş ağrısı

Alerjik nezle hakkında sorularınızı yorum bölümüne yazabilirsiniz.

Bilgi sahibi olun –> Açık teknik rinoplasti