Boyunda şişlik olması toplumda sık karşılaşılan bir sorundur. Pek çok farklı nedene bağlı olarak boyun bölgesinde şişlikler meydana gelebilir. Özellikle enfeksiyona bağlı olarak lenf bezesinin oluşması ya da doğuştan kistik bir kitleye sahip olmak, sık rastlanan durumlardır. Ancak sık yaşanması, bu şişliklerin tehlikeli olmadığı anlamına gelmiyor. Vücudun baş ile boyun bölgesine yerleşen kötü huylu tümörler de şişlik görüntüsü oluşturabilir. Bu gibi durumlarda derhal tedavi sürecine başlanması gerekir.
Çocuklarda ve gençlerde görülen boyun şişliklerinin çoğunlukla kanserle ilişkili olmadığını söylemek mümkündür. Fakat yine de mutlaka bir doktor kontrolünün yapılması ve gerekli tetkiklerin gerçekleştirilmesi önem taşıyor. Boyundaki şişliklerin en yaygın nedeni, enfeksiyona bağlı lenf düğümü olsa da daha farklı hususlara bağlı olarak da bu durum gelişebilir.
Baş ile boyun bölgesinde, lenf düğümleri dışında meydana gelen bazı enfeksiyonların da boyunda şişliklere neden olması mümkündür. Soğuk algınlığı, göğüs enfeksiyonları, kulak bölgesinde meydana gelen enfeksiyonlar, diş enfeksiyonları boyunda ağrı sonucunu da doğurabilir. Aynı zamanda tonsillit, cilt enfeksiyonları, uçuk ve suçiçeği gibi bazı rahatsızlıkları da bu listeye ekleyebiliriz. Nedeni ne olursa olsun, boyunda meydana gelen şişliklerin mutlaka kontrolden geçirilmesi gerektiğini unutmayın!
Yazı İçeriği
Boyunda Şişlik Neden Olur?
Boyun bölgesinde meydana gelen şişliklerin nedenlerini 3 ana başlıkta ele almak gerekiyor. Genel olarak boyunda şişlik nedenleri şu şekildedir:
Enfektif
Bakteri, virüs ve mantar çeşitlerinden kaynaklanan hastalıklardır. Bu hastalıkların büyük bölümü şişlikleri de beraberinde getirir.
Konjenital
Bu boyun şişlikleri ise doğumsal nedenlerden kaynaklanır. Çocukluk döneminde ortaya çıkan şişlikler gençlik ve yetişkinlik döneminde de ortaya çıkabilir. Aşağıda, konjenital şişliklere bazı örnekler görebilirsiniz.
- Brankial ve tiroglosal kist ve fistül
- Hemanjiom
- Arteriovenöz malformasyon
- Dermoid ve epidermoid kist
- Tiroglosal kist
Tümöral
Elbette tümörden kaynaklı olarak da boyunda şişlikler meydana gelebilir. Bunlar iyi huylu olabildiği gibi kötü huylu da olabilir ve mutlaka doktora başvurulması gerekir. Vücudun farklı bir bölgesinde oluşan kanserin boyunda bulunan lenf bezlerine sıçraması da mümkündür. Dolayısıyla farklı bir kanserden kaynaklı olarak tümöral şişlikler olabilir.
Çocuklarda Boyunda Şişlik
Sadece yetişkinlerde değil çocuklarda da boyunda şişlik probleminin sıklıkla görüldüğünü belirtelim. Hem boynun yan kısmında hem de orta kısmında şişlik olabilir. Kulağın ön yahut arka bölümünde meydana gelebilen şişlikler sadece bir tane olabildiği gibi birden fazla sayıda da olabilir. En yaygın nedenin ise iltihaplanma olduğunu ekleyelim. Üst solunum yolu enfeksiyonundan kaynaklı olarak da bu sorun ortaya çıkabilir. Bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar ya da sindirim sistemiyle alakalı olarak rahatsızlıklar da bu soruna neden olabilir.
Bu arada anne karnındayken bazı dokuların az gelişmesi ya da yanlış gelişmesi gibi nedenlerle de boyun bölgesinde kitlelerin, şişliklerin meydana geldiği unutulmamalıdır. Gelişimle ilgili olan bu sorunlardan kaynaklı şişlikler çocukluk döneminde kendini belli etmeye başlar. Büyüklükleri ise son derece değişkendir. Milimetrik boyutta olabileceği gibi boynu tamamen kaplayacak büyüklükte de olabilir. Gelişimsel olan patolojiler arasında en sık görüleni tiroid bezlerinden kaynaklı olan tiroglossal kanal kistidir.
Gençlerde Boyunda Şişlik
Gençlerde meydana gelen bu sorunun yaygın nedeni de çocuklarda görülenler gibi iltihaplanma yani enfeksiyona bağlı lenf nodu büyümesidir. Lenfadenopati ya da lenfadenit olarak adlandırılan bu sorun özellikle kişinin yutkunması sırasında rahatsızlık verir. Elle dokunulduğunda da boyunda şişlik acı hissine yol açabilir. Bu bölgede kızarıklık olabilir ya da ısı artışı meydana gelebilir. Bazı kişilerde cilt yüzeyinde akıntı meydana gelebilir. Viral enfeksiyondan kaynaklı olan lenf nodu büyümesinin daha farklı hastalıklardan da kaynaklanması mümkündür. Örneğin tüberküloz bunlardan biridir.
Yaşlılarda Boyunda Şişlik
İlerleyen yaşlarda meydana gelen boyunda şişlik çoğunlukla iyi huylu tümörlerden kaynaklanıyor. Ancak kötü huylu tümörden kaynaklanıyor olma ihtimalinin de unutulmaması gereklidir. Bu nedenle en kısa zamanda bir doktora başvurulması büyük önem taşır. İlerleyen yaşlarda tümörlerin daha sık göründüğünü de eklemek gerekir. Tükürük bezlerine ait patolojilere bağlı baş ile boyun şişliklerinin ileri yaşlarda daha sık görüldüğü biliniyor.
Boyunda Şişlik Nasıl Geçer?
Hangi nedene bağlı olarak boyunda şişlik oluştuğu, bu şişliğin nasıl geçeceğinde de belirleyicidir. Eğer enfeksiyondan kaynaklı olarak bir şişlik meydana geldiyse antibiyotik tedavisi ile şişliğin giderilmesi sağlanabilir. İlaç kullanımına başlanmasının ardından şişlik küçülmeye başlar ve ardından kendiliğinden kaybolur. Ancak bir kitle ya da kist söz konusu ise cerrahi müdahale gerekebilir. Bu kistin vücuttan çıkarılmasına ihtiyaç duyulabilir. Bununla birlikte tümörün tipine bağlı olarak radyoterapi ya da kemoterapi tedavisi de uygulanabilir. Öncesinde mutlaka şişliğin nedeninin araştırılması ve tanı konması gereklidir.
Boyunda Şişlik Kanser Belirtisi Midir?
Her durumda boyunda şişlik kanser belirtisidir diyemeyiz. Ancak bu şişliklerin hiçbir şekilde kanserle bağlantısının olmadığını belirtmek de mümkün değildir. Dolayısıyla bu sorunun yanıtı “evet” olabildiği gibi “hayır” da olabilir. Boyundaki kitlelerin yerleşim yeri, iyi ya da kötü huylu olup olmadığı muayenede kitlenin hareketliliği ya da hassasiyeti gibi çeşitli unsurlar kanser belirtisi olup olmadığında belirleyici olabiliyor. Fakat sadece bu unsurlara bakarak bir sonuca ulaşılması da mümkün olmaz. Kanser şüphesinin olması halinde ileri tetkiklerin yapılması gerekir.
Büyüyüp küçülme gözlemlenen ve uzun zamandır mevcudiyetini koruyan kitleler çoğunlukla doğumsaldır ve iyi huyludur. Çünkü bu kitleler enfeksiyondan kaynaklı olduğundan ilaç ile tedavi edilebilir. Fakat kısa zamanda ortaya çıkan ve büyüme eğiliminde olan kitlelerin mutlaka incelenmesi gerekir. Bu kitleler kötü huylu olabilir.
Boyunda Şişlik Enfeksiyona Bağlı Olur Mu?
Elbette boyunda şişlik enfeksiyona bağlı olarak gelişebilir. Basit enfeksiyonlar bile boyun bölgesinde şişliklere yol açabiliyor. Bu durum sadece yetişkinler için geçerli değildir. Çocuklarda da yaşanan bir sorun olduğunu ekleyelim. Boyundaki şişliklerin enfeksiyon kaynaklı olup olmadığının araştırılması önemlidir ve bu nedenle mutlaka kulak burun boğaz hekimine başvurulması gerekir.
Boyunda Şişlik Neyin Belirtisidir?
Hastaların en sık sorduğu sorulardan biri boyunda şişlik neye işaret eder şeklindedir. Farklı hususlara bağlı olarak şişlik olabildiğine değinmiştik. Şimdi bu nedenleri daha detaylı şekilde ele alalım.
Lenf Bezlerinin Büyümesi
Lenf bezlerinde büyüme şişliklerin temel nedenlerinden biridir. Çocuklarda, gençlerde ve ileri yaşlarda bu sorun görülebilir. Çoğunlukla nedeni lenf bezlerinin iltihaplanmasıdır. Çocuklarda ve gençlerde çoğunlukla kötü eğilimli olmasa da ileri yaşlarda kötü eğilimli olma olasılığı yükselir. Her durumda mutlaka gerekli kontrollerin yaptırılması gerekir. Vücudun baş ve boyun bölgesinde 100 adet lenf bezinin olduğun ekleyelim. Bazıları elle fark edilmeyecek kadar küçük boyutlardadır. Ancak enfeksiyon nedeniyle iltihaplanmaları durumunda şişerler ve bu da elle fark edilecek bir görünüm oluşturmalarını beraberinde getirir.
Bu noktada merak edilen husus ise lenf bezlerinde neden enfeksiyon olduğudur. Nedenleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Grip ya da sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonu hastalıkları
- Bademcik enfeksiyonu
- Diş ve diş etlerinde enfeksiyon olması
- Orta kulak ya da dış kulak enfeksiyonları
- Bazı viral hastalıklar
- Bazı paraziter hastalıklar
- Kedi tırmığı rahatsızlığı
- Kawasaki hastalığı
- Egzama
- Bazı cilt hastalıkları
- Verem
- AIDS hastalığı
- Sistemik iltihabi rahatsızlıklar
- Lösemi
- Lenfoma
- Farklı organlardan yayılan kanser türleri
Doğumsal ve Gelişimsel Kitleler
Bu kitleler genellikle doğuştan vardır ya da çocukların gelişim dönemlerinde fark edilirler. Özellikle tiroglossal kanal kisti ile brankiyal yarık kisti bu grupta yer alan kitleler arasında en yaygın görülenlerdir.
Tiroglossal Kanal Kisti
Tiroid bezinin oluşmasından sonra kalan hücrelerin ve dokuların meydana getirdiği bir kist türüdür. Bu kist çocuklarda okul öncesi dönemde meydana gelebilir. Ergenlik döneminde de ortaya çıkması mümkündür. Yutkunurken hareket eden ve boynun orta hattında da görülebildiğini ekleyelim. Bu kitleler genellikle yumuşak bir kıvama sahip olurlar. Üst solunum yolu enfeksiyonları durumunda kist büyür. Bununla birlikte ağrılı bir form da kazanır. Tekrarlayan enfeksiyonlar ya da bazı kozmetik nedenlerle ilerleyen zamanlarda kötü huylu tümöre dönüşme riskinin olduğunu söyleyebiliriz.
Bu nedenle kontrollerin düzenli olarak yaptırılmasına özen gösterilmelidir. Eğer gerekirse cerrahi olarak çıkarılması da gündeme gelebilir. Bu durumda kistin dil köküne kadar uzantısıyla beraber çıkarılması, vücuttan tahliye edilmesi gerekir.
Brankiyal Yarık Kisti
Ermbriyonel yutak kavislerinin artıklarında gelişen bu kistler de boyunda şişlik nedenlerinden biridir. Söz konusu kistler 4 farklı tiptedir. Birinci ve ikinci tip ise toplumda daha yaygın görülür. Birinci tip olan kist, kulak kepçesinin hemen ön kısmında meydana gelir. İkinci tip ise çoğunlukla boyun bölgesinde yerleşim gösterir. Boynun sadece bir tarafında olabileceği gibi her iki tarafında da olabilir. Tedavisi, cerrahi yolla kistin çıkarılması şeklindedir, ilaç kullanımı ya da daha farklı yollarla tedavisinin yapılması mümkün olmaz.
Tükürük Bezi Hastalıkları ve Tümörler
Tükürük bezleri bir kanalla ağız boşluğuna açılırlar. Ancak kimi zaman bu kanallarda tıkanıklık meydana gelebilir ve bu da tükürük bezlerinde şişmeye yol açar. Şişkinlik yemek yeme sırasında artar, sonrasında küçülür. Sıklıkla tekrar etmesi durumunda ise enfeksiyon gelişebilir. Tükürük bezi kanalında oluşan tıkanıklığın giderilmesi için cerrahi müdahale gerekebilir. Çoğunlukla tıkanıklığa neden olan taştır ve taşın çıkarılması ise kanaldaki tıkanıklık da açılmış olur. Bununla birlikte tükürük bezlerinde meydana gelen tümörlerin de boyunda şişlik olmasına yol açabildiğini ekleyelim. Tümörler iyi huylu yahut kötü huylu olabilir. Tedavisinde ise tümörün çıkarılması yani cerrahi müdahale gerekebilir.
Tiroid Bezi Hastalıkları ve Tümörler
Tiroid bezleri tiroid hormonunun salgılanmasından sorumludur. Bu bezden kaynaklanan kitleler ise yaygın yaşanan bir problemdir ve genellikle yetişkinlerde görülür. Bu bezin büyümesi neticesinde ise guatr oluşabilir. Tiroid nodüllerinin, kistlerin ve tümörlerin de boyunda şişlik nedenleri arasında bulunduğunu belirtmeliyiz. Tümörler kötü ya da iyi huylu olabilir. Tiroid bezinde kist yahut nodül olup olmadığı ise kolayca saptanabiliyor. Ultrasonografi, bu işlem için sıklıkla tercih edilir. İğne aspirasyon biyopsisi ise tümör olduğunda bu kitlenin iyi huylu olup olmadığının araştırılmasında kullanılır.
Eğer tümör iyi huylu ise ve hastanın bir şikayeti yoksa takip edilmesi tavsiye edilir. Ancak kötü huylu tümör olması durumunda mutlaka tedavinin yapılması gerekir. Tedavide ise cerrahi metot tercih edilebilir. Tümör ile beraber tiroid bezinin de çıkarılması gerekebilir.
Bu arada damarsal tümörlerin de nedenler arasında yer aldığını ekleyelim ancak damarsal tümörler toplumda oldukça nadir görülür. Şah damarın duvarında bulunan yapılardan köken alan bu tümörler boyun kitlesine de dönüşebiliyor. Haliyle bir şişlik görüntüsü de ortaya çıkıyor. Tedavisinde cerrahi yöntem tercih edilir ve tümörün vücuttan tahliyesi sağlanır. Yağ dokusundan kaynaklanan yumuşak doku tümörlerinin de boyun bölgesinde şişliğe neden olabildiğini ekleyelim.
Bilgin olsun –> Boyunda kist
Boyunda Şişlik Ameliyatı Nasıl Olur?
Hastalarda boyunda şişlik olması halinde mutlaka ameliyat olması gerekmez. Sadece bazı durumlarda cerrahi müdahale ile şişliğe neden olan kitlenin çıkarılması gerekir. Bu karar verilmeden önce muayene ve tetkiklerin yapılması gerektiği de unutulmamalıdır. Endoskopik muayene ile birlikte hastanın kan değerlerinin e gözden geçirilmesi gerekir. Enfektif bir kitlenin mevcudiyeti saptanırsa ameliyattan önce hastanın antibiyotik ilaç kullanması önerilir.
Tüm test ve tetkik sonuçlarının değerlendirilmesinin ardından şayet ameliyat kararı verilirse hastaya uygun bir teknikle operasyon gerçekleştirilir. Ameliyatın genel anestezi altında yapıldığını belirtmeliyiz. Kitlenin çıkarılması için cilde kesi uygulanır. Kitle, bağ dokulardan ayrılır ve vücuttan tahliye edilir. Sonrasında kesi uygulanan yere dikiş atılır ve ameliyat tamamlanır. Hastalar çoğu zaman klinik ortamda istirahat etmeye gerek duymaz, taburcu işlemleri aynı gün yapılır. Ancak birkaç gün evde dinlenmeleri önerilir.
Ameliyattan sonra bölgede hafif ağrı hissedilmesi beklenen bir durumdur ve bu gibi zamanlarda doktorun önerdiği ağrı kesici ilaç kullanılabilir. Yüksek ateş, ameliyat yerinden kötü kokulu akıntı gelmesi gibi beklenmedik durumlarda ise doktora bilgi verilmelidir.
Tıkla öğren –> Tükürük bezi iltihabı
Boyunda Sol Tarafta Şişlik Neden Olur?
Öncelikle boyunda şişlik probleminin hem sağ hem de sol bölgede meydana gelebileceğini belirtelim. Sol tarafta meydana gelen şişliklerin nedeni, sağ tarafta meydana gelenlerden çok farklı değildir. Enfeksiyon nedeniyle lenf bezesinin oluşması, doğuştan kistik bir yapının mevcudiyeti gibi nedenler şişlik görünümüne yol açabilir. İyi ya da kötü huylu tümörden kaynaklı olarak da boynun sol bölgesinde şişlik meydana gelebilir.
Boyunda Sağ Tarafta Şişlik Ve Ağrı Neden Olur?
Lenf bezlerinin enfeksiyonu yani bu bezlerde iltihaplanma olması, boyunda şişlik nedenleri arasında en yaygın olanlardan biridir. Bu şişlik boynun sağ ya da sol tarafında meydana gelebilir. Boyun bölgesinde aslında çok sayıda lenf bezi bulunur. Ancak bu bezler ele gelmez. Enfeksiyon nedeniyle şişmesi durumunda ele gelir ve kimi zaman gözle görünür boyutta bir şişik görüntüsü de ortaya çıkar.
Sağ boyunda şişlik soğuk algınlığı, göğüs enfeksiyonları, kulak enfeksiyonu ya da cilt enfeksiyonları nedeniyle de oluşabilir. Uçuk, suçiçeği, diş enfeksiyonu da bu nedenlere eklenebilir. Çoğu zaman hastalarda ağrı şikayeti de olur. Tükürük bezi hastalıklarına bağlı olarak da ağrılı şişlikler oluşabilir. Daha önce de değindiğimiz gibi iyi ya da kötü huylu tümörler de buna yol açabilir.
Boyunda Şişlik İçin Hangi Bölüme Gidilmeli?
Eğer küçük ya da büyük boyutlarda bir boyunda şişlik durumu gözlemliyorsanız kulak burun boğaz hastalıkları bölümüne başvurmalısınız. Bu sağlık sorunu ile KBB hekimleri ilgilenir. Detaylı bir muayene gerçekleştirilir ve ardından doktorunuz sizden bazı tetkikleri yaptırmanızı isteyebilir. Bazı hastalarda farklı bir nedenle şişliklerin meydana geldiği şüphesi olabilir ve bu durumda doktorunuz sizi farklı bir birime yönlendirecektir. Tanı konması için ileri tetkiklerin yapılması da gerekebilir. Tüm bu muayene ve tetkik sonuçlarına bağlı olarak bir tanı konur, tedaviye başlanır.
Boyunda Lenf Bezleri Elde Hissedilir Mi?
Normal koşullarda boyundaki lenf bezlerinin elle hissedilmesi zordur. Lenf düğümü meydana geldiğinde ise boyunda şişlik elle de hissedilebilir. Lenf düğümü kapsülleri 2 mm – 30 mm aralığında farklı uzunluklara sahiptir. Oval bir yapıda olurlar ve lenf nodlarının çapları da sayıları ile ters orantılıdır. Vücudun karın, baş ve boyun bölgesinde yerleşim gösterenlerin sayısı fazladır. Aynı zamanda koltuk altı ve kasık bölgesinde de bulunurlar.
Eğer boyunda şişlik konusunda merak ettiğiniz sorular varsa altta bulunan yorum bölümüne yazabilirsiniz.
İlgini çekebilir –> Tükürük bezi tümörü
Detaylı bilgi için bizlere ulaşabilirsiniz.
Tel: 0505 581 19 45
Mail: [email protected]